Hirudoterapia (leczenie pijawką lekarską) jest dziedziną medycyny niekonwencjonalnej zajmującą się leczeniem za pomocą pijawek lekarskich. Nazwa pochodzi od łacińskiego określenia hirudo, czyli pijawka.
Pijawka lekarska jest jedynym gatunkiem, który ma zastosowanie w medycynie. Do "leczniczego" upustu krwi wykorzystywana była prawdopodobnie już w starożytności. Wiek XVIII i początek XIX był szczytowym okresem jej wykorzystywania, szczególnie we Francji, Rosji i Anglii. W okresie rozpowszechniania się leków farmaceutycznych praktyka stawiania pijawek zaczęła zanikać. Obecnie pijawka znowu powraca do medycyny jako małe żywe laboratorium farmakologiczne.
W Polsce pijawki umieszczone są w Czerwonej Księdze gatunków chronionych, dlatego w medycynie używane są tylko pijawki ze sztucznej hodowli. Jedyna taka hodowla prowadzona jest w Opolu. Pijawki wykorzystywane są w zabiegach tylko jeden raz. Te małe zwierzątka nie są lekiem na wszystkie choroby, ale z powodzeniem wykorzystywane są do wspomagania leczenia: chorób serca, płuc i oskrzeli, przewodu pokarmowego, chorób wątroby i nerek, alergii i chorób skórnych, żylaków, chorób kobiecych, bezpłodności, prostaty i impotencji. Oprócz tego można leczyć również depresję, nerwicę, rwę kulszową, zakrzepowe zapalenie żył, bóle stawów, obrzęki, krwiaki, zakrzepy. Przy pomocy pijawek prowadzi się również w ostatnim czasie leczenie cellulitisu.
